توضیحات تکمیلی

مشخصات ظاهری :گیاهی است علفی، یکساله و خودرو با ساقه‌ای خوابیده، خزنده، کرکدار و دارای انشعابات گسترده بر روی زمین، برگ‌های آن متقابل و مرکب از برگچه‌های کوچک و ریزی هستند که به تعداد 3 الی 6 زوج در طرفین دمبرگ اصلی جای دارند. در محور ساقه و یا کناره‌ی برگ‌ها، گل دهنده و گل‌های آن به وضع منفرد و به رنگ زرد روشن می‌باشند. میوه‌اش مدور و شامل 5 قسمت جداشدنی و خاردار است.نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، خارخسک، شکرهَنج، خارسوهوک، ضرس العجوز و حَسَک نامیده شده است. بخش مورد استفاده میوه (خارخسک). در ضمن قسمت‌های دیگر گیاه نیز خواص دارویی دارند.نحوه مصرف به طور معمول میوه را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند. طبیعت آن کمی گرم و خشک می‌باشد.
نام علمی :Tribulus terrestris L.، نام فرانسه Tribule couche و نام انگلیسی آن Land caltrop می‌باشد
ترکیبات شیمیایی :یک نوع آلکالوئید، مقدار کمی اسانس روغن فرار، مقداری روغن ثابت رزین، تانن، هرمین، املاح نیترات ، استرول های گیاهی، مواد معدنی شامل کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، گوگرد، ازت و کلر، 25 نوع فلاونوئید (مانند کوئرستین)، ساپونین ها (مانند دایوزژنین و فوروستانول) در آن تشخیص داده شده است .

خواص

تقویت کننده و اشتهاآور، دفع کننده سنگ کلیه و مثانه و تنظیم کننده عادت ماهیانه، ضد التهاب مجاری ادراری و رفع کننده خارش و جرب، شیرافزا و تقویت کننده نیروی جنسی مردان، ضد کرم و دفع کننده انگل‌های شکم، تصفیه کننده خون و مقوی کبد و کلیه، التیام‌بخش زخم‌های مجاری ادراری و رفع درد در هنگام خروج ادرار، ضد خونریزی و مسکن دردهای کلیه و مثانه، کاهنده فشار خون و تقویت کننده بینایی، ضد اگزما و خون‌ساز، کاهنده ورم پروستات و مفید برای انزال زودرس، ضد آسم و مسکن دردهای ناحیه کمر می‌باشد. در ضمن برای بیماری‌های پوستی، بواسیر، سیلان منی، نقرس، تکرار ادرار، حبس‌البول، آرتروز، روماتیسم و ورم کلیه و مثانه نیز مفید است. در استعمال خارجی جوشانده آن به صورت غرغره برطرف کننده التهاب و برفک دهان می‌باشد.

منع مصرف : مصرف خارخسک برای خانم‌های باردار ممنوع و در صورت استفاده ممکن است سقط جنین به همراه داشته باشد و استفاده از آن برای اشخاصی که به بیماری صرع دچار هستند مضر است.افرادی که دارای تومورهای حساس به آندروژن هستند بایستی از مصرف این گیاه خودداری کنند.برای پیشگیری از مشکلات کنترل قند خون قبل از جراحی، حداقل باید دو هفته از مصرف آن خودداری شود.به دلیل خواص خارخاسک بر بیماری‌های کلیه، چنانچه فردی دارای مشکلات پروستات است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کند.