توضیحات تکمیلی

مشخصات ظاهری : درختچه‌ای است به ارتفاع حدود 7 متر با تنه‌ای قهوه‌ای رنگ متمایل به سیاه با ترک‌های عمودی و ساقه‌های آن خاردار و بر دو نوع متفاوت یکی باریک و کشیده و دیگری ناهموار و کج و معوج می‌باشند. برگ‌های آن شفاف، کوچک، بدون کرک، متناوب و دندانه‌دار، در کناره‌ی برگ‌ها، گل دهنده و گل‌های آن کوچک با دمگلی کوتاه، مجتمع به صورت دسته‌های کوچک و به رنگ سبز مایل به زرد می‌باشند. میوه‌اش که عناب نامیده می‌شود شفت، دارای گوشتی سفید، ابعاد آن تقریباً به اندازه یک سنجد و رنگ آن مایل به قرمز و پس از رسیدن شفاف می‌شود. در ضمن میوه دارای طعمی شیرین و بویی مطبوع است و در مرکز آن یک هسته‌ی کشیده وجود دارد.

اغلب در کشورهای آسیایی، آمریکا، نواحی مدیترانه‌ای، منطقه قفقاز، هند و در ایران بیشتر در استان‌های شمالی، خراسان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، اصفهان و فارس روییده و به صورت پرورشی نیز کاشته می‌شود نام‌های دیگر میوه به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، عُنّاب، شیلانه، سیلانه و شیلانک نامیده شده است..بخش مورد استفاده میوه ( عناب ) نحوه مصرف معمولاً نیم‌کوب شده عناب را به صورت دم کرده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند. در ضمن میوه‌ی تازه (عناب) مانند میوه‌های دیگر قابل استفاده است. طبیعت آن معتدل در حرارت و برودت و مایل به رطوبت است.

نام علمی : Zizyphus jujuba Mill.، نام فرانسه درخت Jujubier، نام فرانسه میوه Jujube و نام انگلیسی درخت Jujube tree می‌باشد.

ترکیبات شیمیایی : لعاب، مواد قندی مختلف، مواد پروتئینی، املاح آلی، ویتامین C و غیره در آن مشخص شده است.

خواص

: آرام کننده و خواب‌آور، نرم کننده سینه و خلط‌آور، رقیق کننده خون و ضد حساسیت، آرام‌بخش و تنظیم کننده ضربان قلب، ضد اسپاسم و کاهنده قند خون، محافظ کبد و محرک سیستم ایمنی بدن، ضد آسم و مفید برای نفس تنگی، شست‌وشو دهنده سلول‌های مغزی و مقوی حافظه، تصفیه کننده خون و محافظ عضله قلب، تقویت کننده عمومی بدن و اشتهاآور، خون‌ساز و کاهنده فشار خون، ضد چربی و مسکن دردهای کبد، کلیه و مثانه، ضد تب و کاهنده میل جنسی، بازکننده گرفتگی صدا و مفید برای ناراحتی‌های حاد ریه‌ها، ضد استسقاء و تقویت کننده رحم می‌باشد. در ضمن برای اسید اوریک بالا و بیماری‌های پوستی نیز مفید است. هرگاه احساس غمگینی می‌کنید بهتر است یک فنجان دم کرده عناب میل کنید. جوشانده‌ی عناب در شیر برطرف کننده یبوست می‌باشد. شایان ذکر است که عناب وحشی از نظر خواص دارویی غنی تر از عناب پرورشی می‌باشد

منع مصرف :

• زیاده روی در خوردن عناب باعث کم شدن غرایز جنسی می‌شود.
• عناب در اشخاص سرد مزاج، تولید گاز و نفخ می‌کند و این گونه افراد باید عناب را با مَویز میل نمایند.
• عناب موجب ازدیاد ویتامین k می‌شود که در نتیجه آن خون غلیظ می‌شود بنابراین مصرف زیاد آن برای افرادی که دچار غلظت خون هستند، توصیه نمی‌شود.
• افرادی که از نفخ بیش از حد، انگل‌های روده‌ای و خلط بیش از حد رنج می‌برند، بهتر است قبل از مصرف عناب با پزشک مشورت کنند.

یادآوری : مطالب زیر از سایت هایی مثل هفت گنج

فواید عناب برای اعصاب و روان

• عناب مقوی مغز و حافظه است.
• آرامش‌بخش طبیعی است.
• شستشودهنده سلولهای مغزی است.
• عناب آرام‌کننده اعصاب است و بدخلقی را از بین می‌برد.
• عناب خواب‌آور بوده و بی‌خوابی و خستگی را برطرف می‌کند.
• تسکین‌دهنده اضطراب و استرس است.در طب سنتی چین و کره از عناب به عنوان دارویی که سبب کاهش اضطراب می‌شود، استفاده می‌کنند.
• هرگاه که احساس غمگینی کرده و گریه می کنید یک فنجان دم کرده عناب لبخند به لبهای شما می آرود.

فواید عناب برای کبد و کلیه

• عناب برای سلامت کلیه‌ها و تقویت کبد سودمند است.
• مقوی کبد، صفرا و کمک به درمان برخی از بیماری‌های کبدی می‌کند.
• مصرف عناب به طور معنی‌داری سطوح آنزیم‌های کبدی را کاهش می‌دهد. این آنزیم‌ها نشانگر آسیب بافتی هستند.
• یافته‌های بافت شناسی نشان می‌دهند که این میوه اثرات محافظتی در برابر بیماری‌های کبدی دارد. عناب در درمان کبد چرب نیز مفید است.
• اگر سنگ مثانه دارید 30 عدد عناب را در یک لیوان آب شب خیس کرده صبح ناشتا میل کنید به مدت هفت روز.
• کسانی که سنگ کیسه صفرا دارند عرق بیدمشک و عرق کاسنی را از هر کدام 100 گرم و 50 گرم عناب را در آنها خیس نموده سپس صاف کنند روزی 3 بار هر بار 2 قاشق غذا خوری قبل از غذا میل کنند.

فواید عناب برای دستگاه گوارش

• عناب موجب تقویت دستگاه گوارش می‌شود و کم‌اشتهایی را برطرف می‌کند.
• عناب در زمان ابتلا به اسهال می‌تواند حرکات مربوط به دستگاه گوارش را کاهش دهد.
• مخلوط را با نمک و فلفل به عنوان هضم کننده مصرف کنید.
• میوه خشک رسیده به عنوان ملین می‌باشد. حتی تأثیر آن برای کمک به درمان یبوست با مطالعات بالینی مختلف به اثبات رسیده است و به تمام افرادی که از یبوست رنج می‌برند توصیه می‌شود هر روز صبح یک تکه زنجبیل تازه و چند دانه عناب را در یک لیوان آب جوش قرار داده و پس از چند دقیقه این نوشیدنی را میل کنند.
• عناب تقویت‌کننده دستگاه گوارش است و مطالعات بالینی، تأثیرات آن برای رفع مشکلات مختلف گوارش را نشان داده است. مصرف عناب به هضم غذا کمک کرده و در جلوگیری از نفخ موثر است.
• مخلوط عناب با نمک در بیماران مبتلا به سوءهاضمه و حتی بیماری‌های صفراوی سودمند است.
• کسانی که زخم معده و ورم روده دارند عناب را با هسته سائیده بعد از غذا یک قاشق چای خوری میل کنند.
• کسانی که زخم روده و اثنی عشر دارند در طول روز 5 دانه عناب آهسته مکیده بعد از اینکه کاملا نرم شد جویده میل کنند.

فواید عناب در آسم، سرماخوردگی، سرفه و گلودرد

• در طب سنتی ایران مصرف جوشانده عناب برای درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفلوانزا و انواع گلودرد بسیار توصیه شده است.
• از آنجا که این میوه سرشار از ویتامین A و C و پتاسیم است، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و برای پیشگیری از سرماخوردگی مفید است.
• چای عناب در شرق آسیا یک نوشیدنی بسیار گوارا محسوب می‌شود که به جلوگیری از سرماخوردگی نیز کمک می‌کند.
• اگر دچار سرماخوردگی شده‌اید و از خشکی سینه و سرفه رنج می‌برید، عناب داروی گیاهی مناسب و کارآمدی است.
• عناب دارای لعاب فراوان، پروتئین، مواد قندی و مقدار زیادی ویتامین C است.
• به علت لعاب‌دار بودن، این میوه برای درمان سرفه‌های خشک مفید است.
• یک شربت خوب مخصوص سرفه و سینه درد و خلط آور و ملین: عناب + انجیر + کشمش + خرما از هر کدام 50 گرم در یک لیتر آب جوشانده صاف نموده روزی 3 فنجان میل شود.
• جوشانده عناب گرفتگی صدا را برطرف می‌کند.
• به علاوه آسم و تنگی نفس را برطرف می‌کند. برای تهیه جوشانده عناب 50 گرم عناب را در یک لیتر آب ریخته و بجوشانید تا حجم آن دو سوم شود.
• عصاره آن همراه با زنجبیل، شیرین بیان و نعناع آرام‌بخش عضلات گلو است.

فواید عناب برای دندان 

• عناب دندان‌ها را در برابر پوسیدگی مقاوم می‌سازد.
• برای درمان دندان درد سائیده عناب را در محل کرم خوردگی دندان بگذارید.

فواید عناب برای پوست و مو

• به علت دارا بودن انتی‌اکسیدان‌ها، روند پیری پوست را کاهش می‌دهد.
• عناب خون را تصفیه و سموم را از بدن دفع می‌کند و سبب روشنی پوست می‌شود.
• عناب برای  خشکی و خارش پوست،استفاده می شود.
• برای رفع خارش بدن جوشاندة عناب را با شکر شیرین کنید، میل شود.
• خوردن عناب بیماری پوستی گال یا جرب را کاهش می‌دهد روزانه چند دانه میل کنید.
• برای درمان کهیر و خارش پوست 50 عدد عناب را با یک لیوان آب جوشانده صاف کرده، صبح ناشتا با سکنجبین مخلوط نموده میل شود. عناب خشک شده را با عسل مخلوط کرده در محل خارش و کهیر بمالید.
• عصاره عناب خاصیت رفع و کاهش چین و چروک و خشکی و قرمزی و رفع افتاب سوختگی است.
• رشد موی سر را زیاد می کند.
• استفاده از مغز این میوه در زخم‌ها و بریدگی‌ها، سبب سرعت بخشیدن به بهبود آن‌ها می‌شود.
• به علت داشتن اسیدآمینه های مهم، باعث بهبود روند زخم است.
• برای معالجه و التیام زخمهای کهنه گرد ریشه خشک شده عناب را روی آنها بپاشید .

درمان سردرد و سرگیجه با عناب

• کسانی که سردرد یا سرگیجه دارند به مدت 14 روز ، روزی 5 دانه عناب میل کنند.
• برای سردردهای ناشی از سوء هاضمه عناب + بنفشه + گل پنیرک جوشانده با ترنجبین شیرین کنید میل نمایید.
• برای درمان سردرد 30 عدد عناب + 5 گرم تخم گشنیز در یک لیوان آب جوش دم کرده صبح ناشتا میل شود.
• درمان کمردرد با عناب
• کسانی که کمر درد دارند به مدت 7 روز، روزی ده دانه عناب ابتدا مکیده سپس میل کنند.

مصرف عناب در دیابت

• مصرف عناب برای تنظیم قند خون مفید است .
• ترکیبات اتری موجود در عناب عامل مهار کننده‌ای در افزایش قند خون است. همچنین مقادیر پارامترهای بیوشیمیایی مانند قند خون، اوره، کراتینین، کلسترول سرم، تری‌گلیسیرید سرم، HDL، LDL، هموگلوبین و هموگلوبین گلیکوزیله را به طور قابل توجهی به سطح نرمال نزدیک می‌کند.
• کسانی که قند دارند روزی 5 دانه عناب بخورند.

مصرف عناب در بارداری

•  مصرف عناب در درمان نازایی مفید است.
• در منابعی گفته شده که خوردن عناب در دوران بارداری و مخصوصا در ماه دوم بارداری برای جنین مفید است.
• به جلوگیری از تهوع و استفراغ و برای تسکین درد‌های شکمی در دوران بارداری کمک می‌کند.
•  در همین خصوص در طب اسلامی توصیه شده که مادر در ماه دوم بارداری هر روز سوره ی مبارکه توحید را بر دو عدد عناب بخواند و آن را ناشتا میل کند.

مصرف عناب در کاهش وزن

• میوه عناب موجب باز شدن اشتها و افزایش وزن میشود. برای کاهش وزن از برگ عناب استفاده کنید.
• فواید عناب برای قلب و عروق
• عناب از بروز مشکلات قلبی جلوگیری می‌نماید.
• کاهش دهندة چربی خون است.
• عناب برای تصلب شرائین مفید می‌باشد.
• کاهش‌دهنده فشارخون است.
• درمان روماتیسم با عناب
• استفاده از پودر عناب همراه با شیر، برای درمان روماتیسم استفاده می‌شود.
• پماد آن نیز به درمان روماتیسم کمک می‌کند.

فواید دیگر عناب

• عناب دفع کنندة بلغم است.
• عناب ادرارآور می‌باشد.
• تسکین‌دهنده درد است.
• افزایش‌دهنده سیستم ایمنی بدن است.
• کمک به درمان کم‌خونی می‌کند.
• میوه کال عناب تشنگی را کاهش میدهد.
• خستگی شدید را برطرف می کند.
• برای برطرف کردن ورم چشم ، عناب را به چشم بمالید.
• عناب تصفیه کننده و مولد خون است.
• عناب تب تر است.
• کسانی که بواسیر دارند صبح ناشتا یک استکان آب جوشاندة عناب به مدت 4 روز میل کنند.

فواید هسته عناب

هستة عناب خواب‌آور و مخدر است.

فواید گل و برگ درخت عناب

• برای سرعت بخشیدن در ترمیم شکستگی استخوان از ضماد برگ درخت عناب استفاده کنید.
• از برگ‌های عناب بصورت ضماد می‌توان در محل گزش عقرب گذاشت.
• دم کرده برگ‌های گیاه عناب برای درمان تب تیفوئید، از بین بردن انگل و حذف چربی‌های اضافی بدن مؤثر است.
• گل و برگ درخت عناب می‌تواند برای دفع حشرات استفاده شود.

فواید برگ عناب برای کاهش وزن

• برای درمان چاقی، ‌یک مشت از برگ‌های عناب را در یک پیمانه آب بریزید و به مدت یک شب آن را خیس کنید و صبح روز بعد، قبل از این که چیزی بخورید آب برگ‌های خیس خورده را بخورید. این کار را به مدت یک ماه انجام دهید و شاهد تغییر وزن خود باشید.
• شما با این رژیم، عضلات خود را افزایش می‌دهید و از چربی بدن کم می‌کنید و حذف چربی بدن، جزء اصلی از بین بردن چاقی است.

فواید پوست و ریشه درخت عناب

• دم کرده ریشه عناب رشد و تقویت موی سر را زیاد می‌کند.
• جوشانده پوست درخت عناب، داروی ضد اسهال است.
• ریشه گیاه عناب در درمان سوء هاضمه مفید است.