غلبه بر مشکلات رایج گوارشی در روزه داری از آن جا که در طی ساعات طولانی روز، روزه داران از خوردن و آشامیدن امساک می نمایند در خیلی از اوقات دچار مشکلات ناخواسته ای می گردند که در صورت عدم توجه، می تواند ادامه روزه داری را برای آنان ناممکن نماید. 1. یبوست: دلایل: مصرف زیاد غذاهای تصفیه شده مثل نان های تهیه شده از آرد سفید )نان لواش و فانتزی( و کاهش مصرف آب و غذاهای حاوی فیبر )میوه و سبزی(. درمان: افزایش مصرف نان های سبوس دار و تیره، استفاده از میوه و سبزی و میوه های خشک مانند آلو خیس شده، و افزایش مصرف آب. 2. سوء هاضمه و نفخ:  سوء هاضمه همراه با احساس پری معده دلایل: مصرف زیاد غذاهای چرب، سرخ کردنی و ادویه دار؛ غذاهایی مثل تخم مرغ، کلم، حبوبات و نوشابه های گازدار. درمان: استفاده از غذاهای آب پز و بخار پز و نوشیدنی های سالم مانند آب، شربت های سنتی مانند عرق نعنا، بهار نارنج و بیدمشک. 3. افت فشارخون: تعریق زیاد، ضعف، کاهش انرژی، سرگیجه، رنگ پریدگی و حالت غش که ممکن است هنگام بعدازظهر در ماه مبارک رمضان اتفاق بیفتد از علایم افت فشارخون است. دلایل: مصرف کم مایعات و نمک کافی. درمان: خنک نگه داشتن فرد و افزایش مصرف مایعات و نمک کافی )نمک زیاد خود مشکل ساز است در هنگام افطار و سحر. 4. سردرد: دلایل: عادت به مصرف کافئین در طول روز و استعمال دخانیات و قطع آن، خستگی و عدم استراحت و خواب کافی به علت فعالیت زیاد یا افت فشارخون. درمان: بهتر است از 1 تا 2 هفته قبل از ماه مبارک رمضان، مصرف مواد حاوی کافئین و تنباکو را کاهش دهید )نوشیدنیها و چای های گیاهی فاقد کافئین جایگزین مناسبی به شمار می آیند(. در طول ماه مبارک رمضان برنامه ی خود را طوری تنظیم کنید که خواب و استراحت کافی داشته باشید. - اگر سردرد به علت افت فشارخون بسیار جدی باشد، باید روزه را افطار کرد. 5. افت قند خون: ضعف، سرگیجه، خستگی، عدم تمرکز، تعریق، لرزش، کاهش فعالیت و قدرت جسمانی، سردرد و تپش قلب از علایم افت قند خون است. دلایل )در افراد غیردیابتی(: مصرف زیاد قندهای ساده در وعده ی سحر، چون این امر باعث ترشح زیاد انسولین و افت قند در طول روز می شود. درمان: پرهیز از مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی قندهای ساده و شیرینی ها در وعده ی سحر تذکر: بیماران دیابتی نوع یک و دو برای روزه داری باید با پزشک معالج خود و متخصص تغذیه مشورت کنند. 6. گرفتگی عضلات: دلایل: مصرف ناکافی غذاهای حاوی کلسیم، منیزیوم و پتاسیم. درمان: مصرف غذاهایی که منبع غنی از مواد فوق هستند؛ مثل سبزی ها، میوه ها، لبنیات، گوشت و خرما. 7. سوزش سردل، ورم معده و ... دلایل: افزایش اسید در معده ی خالی باعث این عوارض می شود. سوزش سردل ابتدا در قسمت فوقانی معده در انتهای جناغ سینه شروع شده، تا ناحیه ی گلو گسترش میابد. غذاهای ادویه دار، نوشابه های گازدار و نیز قهوه این حالت ها را بدتر می کنند. گاهی مصرف غذاهای پرچرب نیز می تواند سبب بروز این مشکلات شود. درمان: درمان هایی برای کاهش سطح اسید معده موجود است که طبق نظر پزشک تجویز می شود. تذکر: افرادی که دچار زخم معده یا ناراحتی های گوارشی هستند، باید برای روزه داری با پزشک معالج خود مشورت کنند. 8. سنگ کلیه: دلایل: افرادی که سابقه ی سنگ کلیه دارند، این بیماری در ماه مبارک رمضان به دلیل تشنگی طولانی و کم آبی تشدید می شود. درمان: توصیه می شود این افراد برای روزه داری با پزشک معالج متخصص تغذیه ی خود مشورت کنند. 9. درد مفاصل: دلایل: افزایش فشار در مفصل زانو هنگام نماز مخصوصاً در افراد سالمند و افرادی که دچار التهاب مفاصل )آرتروز( هستند باعث درد، تورم و ناراحتی می شود. درمان: کم کردن وزن، چون زانوها قادر به تحمل وزن اضافی نیستند. ورزش و حفظ تناسب اندام باعث کاهش درد می شود و فرد راحت تر نماز خود را به جا بیاورد.

پژوهشکده جهاد دانشگاهی