مشخصات ظاهری : گیاهی است علفی و پایا به ارتفاع حدود یک متر گاهی موارد بیشتر با ساقهی مثلثی شکل و پوشیده از تارهای پنبهای به رنگ سفید و آبی روشن، سراسر طول ساقهی اصلی و شاخههای آن دارای کنارهای بال مانند و خاردار است. برگهای آن بزرگ، بیضوی و دراز با کنارهی لوبدار و دندانههای منتهی به خاری قوی و نوک تیز، در انتهای ساقه، گل دهنده و گلهای آن به رنگ بنفش، منتهی به خار و به شکل یک طبق ضخیم میباشند.بخش مورد استفاده ریشه آن است و نحوه مصرف در طب سنتی بیشتر عرق بوقناق (عرق ریشه) کاربرد دارد. نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، چرخه، خارزن بابا، شوکة البیضا، شکاعی و قرصعنه نامیده شده است. طبیعت آن معتدل رو به گرم است و عدهای نیز آن را سرد میدانند.
نام علمی : Eryngium billardieri. میباشد.
ترکیبات شمیایی : اینولین و غیره در آن مشخص شده است.
خواص
کاهنده قند خون و پاکسازی کننده کبد از سموم، افزایش دهنده ترشح انسولین و فعال کننده لوزالمعده، فعال کننده کبد و مولد صفرا، تصفیه کننده خون و شفاف کننده پوست، ضد آسم و بازکننده مجاری تنفسی، تقویت کننده عضلهی قلب و پیشگیری کننده از سکتهی قلبی، خونساز و ضد نفخ، بازکننده عروق پوست و مفید برای بیماریهای دستگاه گوارش میباشد.
منع مصرف : عرق بقناق برای ریه مضر است و مصلح آن صمغ عربی است. مصرف بیش از حد این گیاه دارویی موجب افت فشار خون می شود و به همین دلیل بری جولگیری از افت فشار خون می توان آن را به همراه خرما و عسل میل کرد.