مشخصات ظاهری :گیاهی است علفی و چند ساله با ساقههایی خزنده و خوابیده روی زمین به ارتفاع حدود 20 سانتیمتر و دارای ساقهی زیرزمینی (ریزومدار) رونده میباشد. برگهای آن قلبی شکل و دندانهدار که با دمبرگی دراز از یقه گیاه خارج میشوند. گلهای آن منفرد، بنفش گاهی موارد سفید یا گلی رنگ و دارای دمگلهای دراز هستند که از بین دمبرگها میرویند و دمگلها پس از اینکه به گل نشستند خمیده میشوند. میوهاش پوشینه، مدور، کرکدار و محتوی دانههایی به رنگ زرد است که لکههای سفید رنگی روی دانهها رویت میشود. در برخی از نواحی معتدل کشورهای اروپایی، آسیایی، آفریقایی و در ایران بیشتر در نواحی استانهای شمالی به صورت خودرو روییده و کاشته نیز میشود.بخش مورد استفاده ، برگ و گل. در ضمن ریشهی گیاه نیز خواص دارویی دارد.نحوه مصرف ، معمولاً برگ و گل بنفشه را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند.نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بنفشه، بنفشه وحشی، گل بنفشه، بنفشه طبی، بنفشه معطر، بَنَفسِج و نوشه نامیده شده است.طبیعت آن سرد و مرطوب است.
نام علمی :Viola odorata L.، نام فرانسه Violette odorante و نام انگلیسی آن Sweet violet میباشد.
ترکیبات شیمیایی :موسیلاژ، اسید سالیسیلیک، یک ماده ملون آبی رنگ، اسانس، ویولین و غیره در آن یافت شده است.
منظم کننده کار مجاری تنفسی و نرم کننده سینه، تصفیه کننده خون و آرامبخش، صفرابر و خلطآور، مدر و معرق، ضد التهاب دستگاه گوارش و تببر، التیامبخش زخمها و کاهنده فشار خون، تقویت کننده کلیه و مثانه و برطرف کننده یبوست، ضد میگرن و مفید برای بیماریهای ریه، مسکن سرفههای مقاوم و ضد برونشیت حاد، برطرف کننده ناراحتیهای معده، کبد و کلیه و ضد نفس تنگی میباشد. در ضمن برای گریپ، زکام، سرماخوردگی، نزلههای مزمن، گلودرد، سیاه سرفه، سرخک، سرخچه، مخملک، سینوزیت، جوشهای صورت، ذات الریه و اختلالات صفراوی نیز مفید است.
منع مصرف :مصرف طولانی مدت اسانس یا عصاره الکلی به دلیل احتمال ایجاد تشنج مجاز نمی باشد . همچنین به دلیل خاصیت قاعده آور و سقط آور که مربوط به توژون Thujone موجود در اسانس می باشد مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی شود . و همچنین به دلیل نبود مستندات علمی مصرف آن در دوران شیردهی بهتر است با احتیاط انجام شود . بیمارانی که مبتلا به بیماری صرع هستند نباید از این گیاه استفاده کنند همچنین چای تهیه شده از آن سبب التهاب معده و لب می شود . فرآورده های این گیاه با املاح آهن ناسازگاری دارند . اسانس آن سمی می باشد نباید در مصارف درمانی استفاده شود .
تمام حقوق مادی و معنوی متعلق به کیمیاگر ایرانی می باشد.