توضیحات تکمیلی

مشخصات ظاهری : گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود یک و نیم متر گاهی موارد بیشتر و تمام قسمت‌های گیاه خوشبو و معطر می‌باشند. ساقه‌های آن راست، استوانه‌ای، میان تهی و دارای شیارهای عمیق و پرزدار هستند. برگ‌های آن متقابل و منقسم به برگچه‌های بیضی شکل، نوک‌تیز با قاعده پهن و دندانه‌دار، در انتهای ساقه، گل دهنده و گل‌های آن لوله‌ای با جام قیفی به صورت گروهی و یا خوشه‌ای به رنگ صورتی یا گلی یا مایل به زرد و به ندرت سفید می‌باشند. ریشه گیاه (سنبل الطیب) که بخش مورد استفاده و دارویی آن است به صورت ریزومی کوتاه با انشعابات گوشتی و استوانه‌ای به رنگ قهوه‌ای روشن و به ضخامت حدود 2 سانتی‌متر است. سطح خارجی ریشه (سنبل‌الطیب) بر اثر خشک شدن چین‌دار، طعم آن ابتدا ملایم و سپس تلخ و معطر و دارای بویی مشخص است زیرا بوی اسید والرینیک می‌دهد بخش مورد استفاده ریشه سنبل الطیب و نحوه مصرف معمولاً ریشه را به صورت دم کرده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، سنبل الطیب، علف گربه، حشیشة القطه و سنبل هندی نامیده شده است در اغلب کشورها خصوصاً در بعضی از کشورهای آسیایی و اروپایی در نواحی جنگلی و حواشی جریان‌های آب به صورت خودرو انتشار دارد طبیعت آن گرم و خشک است.

نام علمی : Valeriana officinalis L.، نام فرانسه Herbe aux chats و نام انگلیسی آن Valerian می‌باشد.

ترکیبات شیمیایی : اسانس روغنی فرّار، گلیکوزید چاتی نین، والرین، بورنیل، بورنیل استات، بورنیل بوتیترات، بورنیل فورمات، کامفن، بورنئول، پی‌نن، والریانتین، رزین، تانن، قند، آمیدون، والریک اسید، فورمیک اسید، استیک اسید، آلفا و متیل پیریل کتون در آن تشخیص داده شده است.

خواص

مسکن ملایم و آرام‌بخش، ضد اضطراب و خواب‌آور، مسکن اعصاب و ضد افسردگی، ضد تشنج و کاهنده تب، رفع کننده اختلالات عصبی و هیستری و تقویت کننده حافظه، پیشگیری کننده از سکته قلبی و ضد هیجان، تقویت کننده اعصاب و کاهنده فشار خون، مقوی نیروی جنسی و تنظیم کننده کار کرونر قلب، تقویت کننده مراکز خودکار قلب و نشاط‌آور، ضد اسپاسم و مقوی کبد، افزاینده حس بینایی و بهترین دارو برای عمل خون‌رسانی به بافت میوکارد قلب می‌باشد. در ضمن برای تشویش، نگرانی، دردهای قفسه سینه، میگرن، بدخوابی، خواب‌های پریشان، مالیخولیا، دیابت، اختلالات زمان یائسگی، قاعدگی دردناک، درد سیاتیک، درد سینه، سرگیجه و طپش قلب نیز مفید است.

روش تهیه دمنوش :

• مثل تهیه بیشتر جوشانده ها و دم نوش ها، همه این مواد را در قوری می ریزیم و می گذاریم دست کم 15 تا 21 دقیقه در آب جوش با در بسته، بماند تا دم بکشد. ریشه ها معمولا زمان بیشتری از برگ لازم دارند تا زمان دم کشیدن عصاره را به آب بدهند. می توانیم بخشی از ریشه را پودر کنیم تا زمان کمتری برای دم کشیدن ببرد.

•  دم نوش نباید در این مرحله بجوشد. اگر می توانید با شمع زیرش را روشن نگه دارید تا گرم شود و عطر سنبل الطیب بیرون بزند. اگر هم سماور یا کتری دارید، بگذارید با بخار، آرام دم بکشد. بعد مثل چای آن را در استکان بریزید و بنوشید.

•  مزه دم نوش تلخ است اما به قول جورج اورول، ساخته شده که تلخ باشد، همانطور که آبجو تلخ است و بهتر که تنها نوشیده شود.

•  دم نوش مانده و سردشده گویا خاصیت چندانی ندارد و توصیه شده تا یکی دو ساعت بعد از دم کشیدن، نوشیده شود.

• برای بهره مندی از خواص این گیاه توصیه شده قهوه را در روز بنوشید و جوشانده لطیف و مهربان «سنبل الطیب» را که به «علف گربه» هم معروف است، نیم تا دو ساعت قبل از خواب شبانه، دم کنیم.

قابل توجه :

بی خوابی

مطالعات نشان می دهد که سنبل الطیب به طور قابل توجهی، بی خوابی شبانه را درمان می کند، کیفیت خواب را بهبود می بخشد و بر خلاف بسیاری از قرص های شیمیایی، باعث خواب آلودگی صبحگاهی نمی شود.

مقادیر بالای لیارین موجود در سنبل الطیب، با افزایش گاما آمینو اسید بوتیریک (GABA) که یک انتقال دهنده عصبی مهار کننده در سیستم عصبی مرکزی بوده و باعث آرامش می شود، به درمان بی خوابی شبانه کمک می کند.

برای درمان بی خوابی شبانه 300 تا 600 میلی گرم ریشه سنبل الطیب را 30 دقیقه قبل از خواب استفاده کنید.

 استرس و اضطراب

لیارین موجود در سنبل الطیب با بهبود سطوح GABA، باعث آرامش شده و با حفظ سطح سروتونین به درمان استرس و اضطراب کمک می کند.

همچنین اسید والرنیک و والرنول موجود در عصاره ریشه سنبل الطیب به عنوان ضد اضطراب طبیعی عمل می کنند.

برای درمان استرس و اضطراب 120 تا 200 میلی گرم سنبل الطیب را سه بار در روز مصرف کنید.

 درمان بیش فعالی کودکان

یک مطالعه نشان داده که مصرف سنبل الطیب به مدت 3 هفته به درمان بیش فعالی و کاهش علائم آن مانند مشکلات خواب و بی قراری در کودکان با سن بیشتر از 5 سال کمک می کند.

توجه : توصیه شده که سنب الطیب نباید به کودکان زیر 5 سال داده شود.

فشار خون و قلب

در طب سنتی از ریشه ی سنبل الطیب برای کاهش فشار خون بالا استفاده می شودو همچنین سنبل الطیب با کاهش فشار خون به بهبود سلامت قلب کمک کرده و خطر حمله قلبی و سکته قلبی را کاهش می دهد.

سنبل الطیب به کاهش استرس و اضطراب به کاهش فشار خون بالا ناشی از استرس کمک می کند.

علاوه بر این سنبل الطیب با تقویت عروق خونی، خطر لخته شده خون را کاهش داده و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.

سنبل الطیب به دلیل خواص آرام بخش قوی که دارد باعث کاهش ضربان قلب می شود.

دیابت و قند خون

در طب سنتی از سنبل الطیب برای کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت استفاده می شود.

رحم و درمان درد پریود

سنبل الطیب یک آرام بخش و ضد اسپاسم طبیعی است، به این معنی که اسپاسم و انقباض شدید عضلات رحم در دوران قاعدگی را کاهش داده و به درمان درد شدید پریود کمک می کند.

مصرف 255 میلی گرم سنبل الطیب سه بار در روز به درمان درد قاعدگی کمک می کند.

 یائسگی

تحقیقات نشان می دهد که مصرف 10-15 میلی گرم ریشه سنبل الطیب در روز برای 8 هفته می تواند علائم یائسگی، به ویژه گر گرفتگی در زنان یائسه را کاهش دهد.

صرع

مطالعات نشان داده که مصرف سنبل الطیب باعث فعال شدن گیرنده های آدنوزین شده و احتمال تشنج در بیماران مبتلا به صرع را کاهش می دهد.

معده و دستگاه گوارش

سنبل الطیب یکی از بهترین روش های درمان خانگی برای درد معده، شناخته شده، باعث کاهش گاز معده و روده می شود، از اسهال جلوگیری کرده و به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.

سنب الطیب، سکسکه را درمان می کند.

تقویت حافظه

تحقیقات نشان داده که اسید والرنیک موجود در سنبل الطیب، با کاهش استرس اکسیداتیو در مرکز حافظه مغز (هیپوکامپ) به میزان قابل توجهی باعث تقویت حافظه می شود.

 سردرد و میگرن

در طب سنتی از سنبل الطیب به دلیل خواص ضد اسپاسم که دارد برای درمان سردرد و میگرن استفاده می شود. هنگام بروز سردرد و میگرن، یک فنجان چای یا دمنوش سنبل الطیب بنوشید.

آرتروز و سیاتیک

سنبل الطیب دارای خواص ضد اسپاسم و آرام بخش طبیعی است و در طب سنتی برای درمان درد آرتروز و سیاتیک استفاده می شود.

 درمان لرزش دست عصبی

سنبل الطیب، می تواند اعصاب شما را آرام کند، به همین دلیل یکی از بهترین دارو های گیاهی برای درمان لرزش دست عصبی می باشد.

منع مصرف :

• گفته شده اگر داروی خواب یا  ضدحساسیت مصرف می کنیم، بهتر است برای نوشیدن این معجون با پزشک صحبت کنیم.

• ممکن است به بعضی از داروهای گیاهی حساسیت داشته باشیم. همینطور، ممکن است هر کسی با طبع متفاوت، با این نوع دم نوش های گرم، مساله داشته باشد. میزان مواد و داروی گیاهی مهم است و بهتر است قبل از نوشیدن مقدار زیادی از این دم نوش ها، آن را امتحان کنیم.

• اگر دم نوش را شب می نوشید، بهتر است لیمو و عسل استفاده نکنید. لیمو به بی خوابی کمک می کند و ویتامینش هم در آب جوش از بین می رود. عسل هم به خاطر شیرینی اش قبل از خواب شبانه، چندان خوب، نیست. اما اگر به خاطر مزه، دوست دارید، این دو بخش را هم به نوشیدنی تان اضافه کنید.

• شما اگر سنبل‌الطیب را به مدت هشت هفته پیاپی مصرف کنید قطعا چرا ناراحتی معده ، سرگیجه ، خارش پوست خواهید شد. همچنین این گیاه در صورت مصرف طولانی مدت باعث از بین بردن کیفیت خواب شما می شود.

• مصرف زیاد سنبل الطیب باعث خواب آلودگی می شود به همین دلیل توصیه می شود که راننده ها به هیچ وجه نباید از سنبل الطیب استفاده کنند.