توضیحات تکمیلی

مشخصات ظاهری : گیاهی است پایا به ارتفاع حدود 70 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر، پرشاخه، همیشه سبز، معطر و با ساقه‌های چوبیِ افراشته گاهی خوابیده، برگ‌های آن متقابل، دورنگ، با کناره برگشته به طرف داخل، دراز، نوک‌تیز و نسبتاً خشن، سطح فوقانی برگ سبز رنگ و سطح تحتانی آن کرکدار و تقریباً سفید رنگ می‌باشد. گل‌های آن کرکدار به صورت خوشه‌ای و چند قسمتی به رنگ آبی روشن و یا سفید مایل به بنفش می‌باشند و داخل گل‌ها لکه‌های کوچک بنفس رنگی رویت می‌شود. میوه‌اش چهار فندقه، قهوه‌ای رنگ، سفت و تخم آن ریز می‌باشد. در اغلب نواحی معتدل کشورها و ایران کاشته می‌شود. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، اکلیل کوهی، اکلیل الجبل، حصالبان و گل سرخ بحری نامیده شده است. بخش مورد استفاده برگ و سرشاخه‌های گلدار و نحوه مصرف به طور معمول برگ و سرشاخه‌های گلدار گیاه را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند. طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.

نام علمی : Rosmarinus officinalis L.، نام فرانسه Romarin و نام انگلیسی آن Rosemary می باشد

ترکیبات شیمیایی: اسانس روغنی فرّار شامل آلفا، پینن، سینئول، بورنئول، کامفن و رزمارن در ان تشخیص داده شده است.

خواص

اشتهاآور و آرام‌بخش، تقویت کننده گردش خون و بادشکن، قاعده‌آور و کاهنده فشار خون، مسکن دردهای روماتیسمی و ضد میگرن، صفرابر و معرق، جلوگیری کننده از ریزش موها و تقویت کننده پیاز مو، پاک کننده ریه و دفع کننده سنگ کلیه و مثانه، افزاینده ترشح ادرار و حیض زنان و التیام‌بخش زخم‌ها، مقوی حافظه و رفع کننده بیماری‌های عصبی، تقویت کننده دستگاه گوارش و ضد ترشحات غیرطبیعی واژن می‌باشد. در ضمن برای رفع انسداد کبد، بیماری‌های آنفلوانزایی، تب، گریپ، نفس تنگی، آسم، برونشیت، یرقان، نقرس، تشنج، سیاه سرفه، واریس، قولنج‌های کبدی، التهاب مثانه و مجاری ادراری و سردردهای یکطرفه نیز مفید است. در استعمال خارجی به صورت ضماد مسکن درد مفاصل، کوفتگی‌ها، کشیدگی عضلات و برطرف کننده ورم‌ها می‌باشد. در ضمن مسکن اعصاب در زمان یائسگی است.

منع مصرف : بیماران مبتلا به تشنج افزایش فشار خون و بیماری کبدی از مصرف خوراکی اسانس گیاه بهتر است پرهیز نمایند.         بیمارانی که نسبت به گیاه حساسیت دارند و خانم‌هایی که خونریزی رحمی زیادی دارند بهتر است از مصرف گیاه  اجتناب نمایند.

همچنین اسانس برگ گیاه به علت اثر بر روی یون کلسیم ممکن است اثراتی در بیماران قلبی داشته باشد.

التهاب معده و روده و التهاب کلیه (با دوز بالای اسانس )

اثرات ضدباروری ، درماتیت ، حساسیت به نور و قرمزی پوست (با فرآورده‌هایی از گیاه که در حمام بکار می روند)

تشنج ( در دوز بالا)

آسم (در تماس‌های مکرر شغلی)

در دوران بارداری بدلیل امکان ایجاد اثرات جانبی بر روی جنین و رحم از مصرف گیاه باید اجتناب نمود.

محدودیت مصرفی در دوران شیردهی برای گیاه وجود ندارد. تنها مصرف اسانس گیاه در دوران شیردهی منع شده است.

مصرف اسانس گیاه در نوزادان و کودکان ممنوع است.

مصرف موضعی پودر یا تنتور رقیق شده ئ گیاه ممکن است ، برای کشتن باکتری‌ها و جلوگیری از عفونت پوستی کودکان مفید باشد.

تداخل دارویی دی سولفیرام : امکان ایجاد واکنش‌های شبه دی سولفیرام در صورت مصرف فرآورده‌های حاوی الکل گیاه