توضیحات تکمیلی

مشخصات ظاهری : گیاهی است علفی با ساقه‌ی زیرزمینی چند ساله، ساقه‌ی هوایی آن به ارتفاع حدود 30 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر و برگ‌های آن متناوب، قلبی شکل، نوک تیز و زبر می‌باشند. بین برگ‌ها و ساقه‌ها، گل دهنده، رنگ گل‌ها ارغوانی گاهی موارد صورتی و گل‌ها دارای بویی نامطبوع هستند. ساقه‌ی زیرزمینی یا بیخ گیاه، مدور به اندازه فندق کمی کوچکتر، پهن، زرد رنگ و داخل آن مایل به سرخی و طعم آن کمی تلخ است .  بخش مورد استفاده ساقه‌ی زیرزمینی (بیخ گیاه) و نحوه مصرف با تجویز پزشک نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، سراوند، ببراله، درقطولیطس، مدحرج، شجره رستم، غاقه، غاغه، ،خربزه ابوجهل نخود الوندی، زراوند گِرد و زراوند مد حرج نامیده شده است. اغلب در بخش جنوبی اروپا و الجزیره انتشار دارد. طب سنتی گرم و خشک است.

نام علمی : Aristolochia rotunda L.، نام فرانسه Aristoloche و نام انگلیسی آن Birthwort می‌باشد.

ترکیبات شیمیایی : تانن، مواد رزینی، اسید آریستینیک، اسید آریستیدینیک و آریستولین در آن تشخیص داده شده است.

خواص

خواص : بازکننده گرفتگی‌ها و انسداد مجاری عروقی و از بین برنده کرم کدو و کرم معده، پاک کننده رحم و خارج کننده جنین، تقویت کننده احشاء داخلی بدن و مسهل بلغم، صفرابر و پاک کننده سینه و شش‌ها، پاک کننده معده و دماغ و مسکن سردردهای شقیقه می‌باشد. در ضمن برای صرع، جنون، وسواس، آسم، نفس تنگی، سرفه‌های مقاوم، یرقان، سستی عضلات، تورم طحال و درد پهلو نیز مفید است. در استعمال خارجی ضماد آن مفید برای رویانیدن گوشت در بعضی از زخم‌ها می‌باشد.

نسخه 1 : ضماد آن براى محل گزیدگى عقرب و مار و رویانیدن گوشت در زخمهاى رحم و سایر زخمها مفید است. مالیدن آن به دندان و لثه براى پاک کردن رطوبتها و چرک لثه نافع است. شیاف آن در مهبل براى باز کردن عادت ماهیانه و رفع بند آمدن آن و براى اخراج جنین در موارد سختى زایمان مؤثر است. مقدار خوراک آن 10 - 8 گرم است. زرآوند براى کبد و طحال مضّر است از این نظر باید با عسل خورده شود. در هند ریشۀ نوع زرآوند دراز را به عنوان تریاق در موارد گزش مار کبرى به کار مى‌برند. ریشه نوع A. indica به عنوان تونیک، محرّک، قاعده‌آور، قى‌آور و براى کاهش تب تجویز مى‌شود ضمنا از گرد آن مخلوط با عسل در مورد بیمارى لوکودرما که نوعى لک و پیس با برص است، در مصرف داخلى تجویز مى‌شود. 

منع مصرف : زیاده‌روی در مصرف آن برای کبد و طحال مضر است.