سعد غده زیرزمینی گیاهی است و گیاه آن گونه های مختلفی دارد که در بعضی از گونه ها غده زیرزمینی گیاه معطر و خوشبو و در بعضی دیگر از گونه ها شیرین و خوردنی است . سُعد ، سُعد کوفی ، سود کوفی ،سقیط ، زبل المعیز ، سعدالحمار، صباح الخیر ، مشک زمین ، حب الزلم ، و نوعی آز آن سُعد هندی نامیده میشود . طبیعت آن خشک و نسبتاَ گرم است .
نام علمی : Cyperus rutundus L ، نام فرانسه Souchet round و نام انگلیسی آن Nutt grss می باشد .
ترکیبات شیمیایی : یک اسانس شامل پینن ، سینئول ، سسکی ترین و یک الکل به نام ایزوسی برول ، چربی شامل یک
ماده مومی خنثی ، گلیسیرول ، لینولنیک اسید ، اولئیک اسید ، میریستیک اسید و استاریک اسید و یک
آلکالوئید نا پایدار در آن تشخیص داده شده است .
خواص
مدر(بول و حیض) خورد کنندۀ سنگ های کلیه و مثانه و باز کنندۀ عروق و خارج کنندۀ عفونات و مقوی اعصاب دماغی است و برای رفع سردرد سرد و قوای هاضمه و تقویت اعصاب و اشتها آوری و اصلاح زخم معده و رفع سموم حشرات به صورت های خوراکی و ضمادی مورد مصرف دارد. در ترکیب با سایر ادویه برای درد کمر و سردی کلیه و مثانه و ادرار و تب های مزمن و قطع استفراغ و سردی رحم به صورت های حمول و خوراکی به مصرف می رسد. قطره آن جهت ثقل سامعه و تقویت دندان و لثه و خوشبویی دهان و رفع زخم و بدبوئی استعمال می شود. گردگل آن برای رویانیدن گوشت تازه بر جراحت و زخم های کهنه، برای دیسانتری ، خارش ، عفونت لثه ها ، بزرگ شدن معده ، بد بویی بینی ، اعصاب ، تهوع ، سرما خوردگی ، درد شکم ، صرع ، باد سرخ ، اسهال ، سوء هضم و کمر درد نیز مفید است .
امام صادق«علیه السلام » مشکک یا مشک زمین را به لابه لای دندان های خویش در آوری؛چرا که دهان را خوشبو می کند و بر توان همبستری می افزاید.
منع مصرف : با وجود گسترده بودن خواص سعد کوفی، زیاده روی در مصرف آن و خوردن مداوم این گیاه، مضر است و موجب ایجاد اختلال در خون میشود. همچنین باعث خشکی کلیهها خواهد شد و اسپرم آب منی را به شدت غلیظ و سفت میکند. به طور کلی استفاده دارویی از گونههای مختلف سعد باید حتما با تجویز متخصص طب سنتی و بر اساس شرایط بیمار باشد.