نام علمی :Brassica napus L ، نام فرانسه Navet و نام انگلیسی غده آن Turnip می باشد .
مشخصات ظاهری :گیاهی است یک الی دوساله ، برگهای آن سبز روشن ، طوقه ای ، ساقه ]غوش ، ناصاف و کرکدار با بریدگی های زیاد ، کلهای آن زرد رنگ و میوه اش به شکل غلافی باریک و دراز است که در آن چند عدد دانه سیاه قرار دارد . ریشه گیاه (شلغم ) متورم ، گرد ، به رنگ سفید و در برخی موارد همراه با لکه های بنفش میباشد . انواع مختلفی دارد اهلی و علوفه ای که از نظر شکل ریشه دارای اقسام ریشه مدور ، پهن ، ریشه شلغمی و ریشه دراز میباشد . نام های دیگر فارسی و عربی شَلجم ، سَلجم ، لِفت ، شلیم ، بوشاد و برشاد نامیده شده است . طبیعت آن گرم و تر است . بخش مورد استفاده غده زیرزمینی و برک و تخم گیاه و بصورت پخته یا خام مصرف میشود . طبیع آن گرم و تر است .
ترکیب شمیایی :پروتئن ، مواد چرب ، هیدراتهای کربن ، کلسیم ، فسفر آهن ، سدیم ، پتاسیم ، تیامین ، رایبوفلاوین ، نیاسین ، آب و ویتامینهای A، C ، B1 ، B2 ، B3 ، درآن مشخص شده است . مواد موجود در پخته پروتئن ، کلسیم ، فسفر، آهن ، سدیم ، پتاسیم ، تیامین ، رایبوفلاوین ، نیاسین ، آب و ویتامینهای A، C ، هیدراتهای کربن ، خاکستر و مواد موجود در برگ شلغم پخته پروتئن ، کلسیم ، فسفر، آهن ، مواد چرب ، تیامین ، رایبوفلاوین ، نیاسین ، آب و ویتامینهای A، C ، هیدراتهای کربن می باشد
خواص
کاهنده فشار و قند خون و تنظیم کننده ترشحات تیروئید ، ضد چسبندگی پلاکت ها و دفع کننده اخلاط سینه ، تقویت کننده نیروی جنسی و افزاینده قوه بینایی ، مقوی تخمدان ها و آلت تناسلی و تقویت کننده رحم ، تصفیه کننده خون و تولید کننده اسپرم ، تقویت کننده حافظه و افزاینده مقاومت بدن در برابر بیماری های عفونی ، ضد سنگ کلیه و خون ساز ، ملین و مقوی ، اشتهاآور و ضد میکروب میباشد . برای رشد و نمو استخوان ها ، آسم ، سرماخوردگی ، بیماریهای تنفسی ، سرفه های مقاوم ، شب کوری ، نقرس و درد مفاصل مفید است . خانم های بارداری که در دوران بارداری از شلغم بیشتر استفاده میکنند بچه هایشان زودتر رشد کرده ، زودتر حرف میزنند ، زودتر راه میروند و دورتر مریض میشوند . از نظر بعضی از حکمای طب سنتی عصاره شلغم محلل سنگ های اسید اوریکی میباشد . در صورت امکان شلغم را بخار پز استفاده نمایند زیرا شلغم پخته شده در آب مقداری گلوکوزینولاتهای موجود در آن از بین می روند .
منع مصرف : استفاده از مواد غذایی در حد تعادل و مناسب با نیاز بدن، برای بدن مفید است و مصرف بیش از حد هر نوع ماده غذایی برای سلامنی می تواند مضر باشد. شلغم نیز یکی از مواد غذایی می باشد که استفاده درست و به اندازه آن برای سلامتی مفید است ولی باید در مصرف آن زیاده روی نشود. از جمله خطراتی که ممکن است مصرف شلغم ایجاد کند
تداخل دارویی- شلغم می تواند با داروهای خاصی مانند نیتروگلیسیرین و وارفارین تداخل داشته باشد با پزشک معالج مشورت کنید.