مشخصات ظاهری:گیاهی است علفی و چندساله با ساقهای تقریباً استوانهای به ارتفاع حدود 2 سانتیمتر گاهی موارد بیشتر و به حالت وحشی میروید. برگهای آن بیضوی، نوک تیز، با دندانههای ظریف و یا بدون دندانه و معطر میباشند. گلهای آن به صورت دستههای فراهم در کنارهی برگهای طول محور ساقه ظاهر میشوند و رنگ آنها صورتی یا مایل به بنفش است. میوهاش چهار فندقهای و صاف میباشد. در ضمن از تمام قسمتهای گیاه بوی خوش و معطری متصاعد میشود.پونه گونه های مختلفی دارد . اغلب در دشت های مرطوب و کنار نهرها و چشمهسارها در مناطقی از اروپا، آسیا، آفریقای شمالی و در ایران در استانهای مازندران و گیلان به صورت وحشی میروید. در ضمن در بسیاری از مناطق دیگر استانها نیز انتشار دارد . نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، پونه، پودنه، حَبَق، فُلَیحا، فُلیه، فودَنَج و فوتَنَج نامیده شده است. بخش مورد استفاده اندام هوایی گیاه ، طبیعت آن گرم و خشک است .
نام علمی : Mentha puleguim L.، نام فرانسه Pouliot و نام انگلیسی آن Pudding Grass میباشد.
ترکیب شیمیایی :اسانس روغنی فرّار (شامل دی ال پینن ، دی پنتن ، لینالول ، بی سیکلیک سسکی ترین و تری سیکلیک سسکی ترین ) ، تانن، پکتین، مواد رزینی، قند، روغن مانتول و راسمّیک مانتول در آن تشخیص داده شده است.
خواص
بازکننده انسداد مجاری ادراری و رفع کننده اختلالات کبدی، مرتفع کننده عقبافتادگی دوره جنسی خانمها و صفرابر، تصفیه کننده خون و تقویت کننده قلب و اعصاب، خوابآور و آرام کننده طپش قلب، تقویت کننده معده و اشتهاآور، دفع کننده سنگ کلیه و بازکننده قاعدگی، خلطآور و ضد تب، ضد نفخ و دفع کننده انگلهای روده میباشد. در ضمن برای آشفتگی و دل بهم خوردگی، سکسکه، تبخال، نفس تنگی، اسید اوریک بالا، عفونتهای ریه، قاعدگی دردناک، سیاه سرفه، سوزش سینه و حملههای عصبی نیز مفید است.
منع مصرف : اسانس پونه بسیار غلیظ است و حتی در مقادیر کم نیز سمّی و کشنده است بنابراین استفاده خوراکی از آن ممنوع و در استفاده خارجی نیز باید با نظر پزشک تجویز شود