مشخصات ظاهزی : گیاهی است با برگهایی به ارتفاع حدود یک متر، غلافدار و نوک تیز و در پهنک برگها یک رگبرگ اصلی و دو رگبرگ موازی همراه با رگبرگهای فرعی بسیار دیده میشود. گلهای آن مجتمع و به شکل سنبله میباشند. زَدوار دارای ساقۀ زیرزمینی به ضخامت یک انگشت دست است و از آن ریشههایی منشعب میشود. سطح خارجی ساقهی زیرزمینی که به آن ریزوم یا بیخ گیاه نیز گفته میشود به رنگ خاکستری تیره یا سیاه و در بعضی موارد زرد رنگ، مغز آن به رنگ بنفش و روی آن خطوط مارپیچی مشاهده میشود. بوی آن معطر و مشابهِ بوی زنجبیل و هل و مزه آن نیز تلخ میباشد.بخش مورد استفاده ساقۀ زیرزمینی ، نحوه مصرف معمولاً زدوار را به صورت دم کرده، جوشانده و یا گرد استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند نامهای دیگر آن در کتب طب سنتی، زَدوار، جدوار، ژَدوار و سَطوال نامیده شده است. طبیعت آن گرم و خشک میباشد.
نام علمی : Curcuma pallida Lour.، نام فرانسه Zedoaire و نام انگلیسی آن Zedoary میباشد.
ترکیبات شیمیایی:ساقۀ زیرزمینی اسانس، سینئول، کامفن، زینجیبرن، بورنئول، کامفور، کورکومین، زئودارین، صمغ، رزین و نشاسته در آن تشخیص داده شده است.
منع مصرف : در شیر جوش می دهند تا سمیت آن کم گردد.
خواص
برطرف کننده یبوست و مسهل، تقویت کننده معده و بندآورنده خونروی از سینه، تقویت کننده روده و مفید برای زخم معده، تسکین دهنده درد کلیه و مثانه و التیامبخش زخمهای مجاری ادراری، التیامبخش زخمهای حلق و ریه صاف کننده صدا میباشد. در ضمن برای ناراحتیهای سینه، گرفتگی آواز، سرفه و خشکی گلو نیز مفید است. مخلوطِ آسیاب شده کتیرا، شکر، مغز بادام شیرین و نشاسته، چاق کننده و بسیار مقوی میباشد. در استعمال خارجی چنانچه کتیرا را خیسانده و لعاب آن به مو مالیده شود از دو شاخه شدن تار مو جلوگیری میکند. مقدار مصرف مجاز کتیرا در طول روز حدود 5 گرم میباشد.
منع مصرف: در شیر جوش می دهند تا سمیت آن کم گردد. به دلیل گران بودن زدوار در بعضی مواقع ریشههای گیاهان دیگری به جای زدوار به بازار عرضه میشود که باید از اصل بودن آن اطمینان پیدا کرد.