مشخصات ظاهری : گیاهی است پایا و کم ارتفاع و دارای ریزوم (ساقهی زیرزمینی) استوانهای شکل که از آن ساقههای هوایی متعددی خارج میشوند. برگهای آن متناوب، غلافدار و نوکتیز و گلهای آن خوشهای، سفید رنگ و در بعضی موارد سبزرنگ میباشند. میوهاش به صورت کپسول و تعداد زیادی دانه در آن جای دارد. ساقهی زیرزمینی آن (ریزوم) ضخیم، منشعب و به رنگ تیره مایل به سیاه با طعمی تلخ و کمی معطر و تند میباشد که خواص درمانی داشته و در طب سنتی از آن استفاده میشود. قسط به صورت قطعه قطعه به طول 4 الی 8 سانتیمتر و قطر 1 تا 2 سانتیمتر در بازار عرضه میشود اغلب در نواحی چین، هندوستان و کشمیر روییده و به صورت پرورشی نیز کاشته میشود بخش مورد استفاده ساقه زیز زمینی ( قسط تلخ ) نحوه مصرف معمولاً قسط تلخ را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده میکنند و برای درمان بیماریها طبق دستور پزشک مصرف میشود طبیعت آن بسیار گرم و خشک میباشد .
نام علمی : Alpinia officinerum Hance، نام فرانسه Galanga vrai و نام انگلیسی آن Bitter costus میباشد.
ترکیبات شیمیایی : اسانس روغنی فرّار، ماده گالانجین و مواد متیل سینامات، گالانگول، آلپینین و کمپفرید در آن تشخیص داده شده است
خواص
قسط تلخ و روعن : محرک، نیرودهنده، رفع کننده سوء هضمهای همراه با نفخ، گرم کننده بدن، ضد دل درد، بندآورنده اسهال، مسکن درد دندان (به صورت جویدن)، عطسهآور (به صورت پودر)، بادشکن و افزاینده بزاق دهان میباشد. در ضمن برای تب نوبه و سردردهای عمومی نیز مفید است
مقوی معده و روده است.
خوردن آن با عسل برای خشک کردن رطوبتها، دفع بلغم و اخلاط لزج، تحلیل بادها، تقویت معده، کلیه، و کبد مثانه، گرم کردن و رفع درد آنها نافع است.
صدا را باز میکند.
قوای جنسی را تقویت می کند. بهتر است با عسل خورده شود.
بوی بد دهان را از بین میبرد.
درد کمر را تسکین میدهد.
ترشی معده را کم میکند.
از زیادی ادرار جلوگیری میکند.
ماساژبا روغن قُسط به تدریج عضلات شما را آموخته کرده و از درد میکاهد به خصوص اگر به مرور از ورزش ملایم و مناسب با وضعیت مزاجی و جسمانی خود استفاده کنید. اوایل شروع ماساژ و ورزش کمی درد و ضعف عضلات تشدید شده ولی به مرور با قوی شدن مفاصل و عضلات بهبود حاصل خواهد شد.
در ترکیب با سایر ادویه مناسب برای رفع دردهای سینه و آسم و تنگی نفس و سرفه های مزمن و پاک کردن اخلاط لزج سینه و درد پهلو و دردهای مفاصل و سستی اعصاب و عضلات و گرم نمودن آن ها و سیاتیک و رطوبت های بلغمی و تقویت معده و کبد و کلیه و مثانه و گرم نگهداشتن و رفع امراض از آن ها مؤثر و مجرب است.
مالیدن روغن قسط در حمام بر روی بدن و مدت زمان بیشتری در حمام ماندن و سپس آبکشی کردن بدن می تواند در لاغر شدن مفید باشد.
اگر با آب سرد خورده شود برای کاهش ترشح ادرار و ترشحات عادت ماهیانه مفید است.
ضماد آن با روغن زیتون برای فلج و سستی اعضا و دردگوش مفید است و ریختن قطره روغن آن در گوش گرفتگی های گوش را باز می کند.برودت معده و کبد را رفع می کند و اگر آن را بخورند یا بمالند در هر دو صورت برای رشد و تقویت مو مفید است.
برگهای گیاه قسط را برای پاک کردن ترشحات پس از تولد بچه به مادر تجویز می کنند.
دم کرده قسط را برای تقویت به مادران پس از تولد بچه می دهند.
ریشه قسط تلخ به عنوان گرم کننده و برای رفع سوء هاضمه به کار می رود و برای معالجه دل درد و اسهال تجویز می شود. به علاوه به عنوان بزاق آور ،ضد تب نوبه ای و تونیک و مقوی مورد توجه است.
منع مصرف : به دلیل اینکه طبیعت قسط تلخ خیلی گرم و خشک است در بعضی مواقع تاولزا میباشد و بیشتر از آن در استعمال خارجی استفاده میکنند. استفاده از آن به طور خودسرانه ممنوع و باید با نظر پزشک انجام گیرد