مشخصات ظاهری : درختی است به ارتفاع حدود 8 متر با تنهای صاف، کم شاخه و شاخههای آن جوان و سبز رنگ میباشند. برگهای آن متناوب، بزرگ، پهن، پنجهای، زبر و خشن است. درخت انجیر در ظاهر فاقد گل و شکوفه است، گلهای نر و ماده در محفظهی کوزهای میوه وجود دارند و دیده نمیشوند و لقاح آنها توسط حشره خیلی کوچکی که از راه روزنه واقع در رأس نهنج به آن وارد میشود صورت میگیرد. میوهاش گرد یا کشیده، در یک انتها باریک و در انتهای دیگر پهن که قسمت انتهای باریک آن با دمی به شاخهچهها وصل میباشد. درون میوه دانههای بسیار ریز مخلوط با شهد و گوشتی شیرین وجود دارد. میوه انجیر پس از رسیدن معمولاً به رنگهای زرد، سبز، سیاه و یا بنفش در میآید. اغلب در نواحی معتدله گرم کشورها از جمله ترکیه، سوریه و عراق و در ایران بیشتر در استانهای شمالی، فارس، لرستان، خراسان رضوی و تهران کاشته میشود. در ضمن به حالت خودروی در بعضی از نواحی جنگلی استانهای شمالی یافت میشود. نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، انجیر، انجیل، تین، سوقی و شال انجیر نامیده شده است. میوه (انجیر). در ضمن شیرابه درخت و برگ آن نیز خواص دارویی دارند.نحوه استفاده معمولاً میوهی رسیده به صورت خام یا خشک شده مصرف خوراکی داشته و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. طب سنتی طبیعت آن گرم و تر است.
نام علمی : Ficus carica L.، نام فرانسه Figuier و نام انگلیسی آن Fig tree میباشد
ترکیبات شیمیایی : مواد قندی، مواد ازته، چربی، مواد معدنی، آمینو اسید، آنزیمهای مختلف، کاروتن و ویتامینهای D, C, B2, B1, A در آن مشخص شده است.
معرق و محلل قوی، دفع کننده سنگهای کلیه و مثانه و برطرف کننده یبوست، آرامبخش و تقویت کننده قوی نیروی جنسی، تقویت کننده کبد و مقوی دستگاه هاضمه، بازکننده گرفتگیها و خنک کننده قلب، دفع کننده سموم از بدن و کاهنده چربی، خونساز و چاق کننده، ضد سرطان قوی و تقویت کننده حافظه، تصفیه کننده خون و کاهنده اوره و اسید اوریک، فعال کننده کلیهها و تحلیل برنده ورم پروستات، نرم کننده سینه و شیرافزا میباشد. در ضمن برای ورم طحال، نقرس و پوکی استخوان نیز مفید است. دم کرده انجیر خشک برای رفع التهابات مجاری تنفسی، ذات الریه، بیماریهای کلیه، سرخک، مخملک، آبله و سرماخوردگی مؤثر میباشد. استفاده از انجیر برای عوارض جانبی به وجود آمده پس از شیمی درمانی و پرتو درمانی مفید است. در استعمال خارجی جوشاندهی انجیر خشک شده برطرف کننده تحریکات گلو و محفظه دهان در موارد آنژین، ورم لثه و ورم مخاط دهان اثرات شفابخشی دارد. در ضمن شیرابه شاخه درخت انجیر حساسیتزا، ضد کرم، از بین برنده زگیل و میخچه و معالج آبسه لثه و سیاه زخم است.
مصرف بیش از حد انجیر میتواند سنگینی معده ایجاد کند و باعث معده درد شود. با این که افراد مبتلا به یبوست میتوانند از فایدههای آن استفاده ببرند، برای دیگران ممکن است منجر به ناراحتی معده شود. نوشیدن آب بعد از خوردن انجیر به رفع ناراحتیهای مربوط به معده کمک میکند.
سوای معده درد، خوردن بیش از حد انجیر باعث نفخ هم میشود. نوشیدن آب رازیانه به درمان این مشکل کمک میکند.
با آن که انجیر در درمان ناراحتیهای پوستی مزمن مفید است و به درمان تومورهای پوستی نیز کمک میکند، اما میتواند با افزایش حساسیت پوست نسبت به اشعهی نور خورشید به آن آسیب بزند. اشعهی ماوراء بنفش برای پوست ضرر دارد و میتواند به ناراحتیهایی مانند پیری زودرس، ملانوما و سرطان پوست منجر شود. همچنین میتواند باعث خارش و جوشهای پوستی شود. اگر به طور مرتب انجیر مصرف میکنید برای اجتناب از مشکلات پوستی از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب اجتناب کنید.
انجیر میتواند برای کبد شما مضر باشد. همچنین دانههایش میتواند باعث انسداد رودهها شود. هرچند ممکن است هنگام خوردن چنین به نظر نرسد، اما دانههای موجود در انجیر آنقدر سفت هستند که به راحتی هضم نمیشوند. این یکی از خطرناکترین اثرات جانبی و مضرات انجیر است که باید حواسمان به آن باشد.
انجیر حاوی اگزالات است، که در جذب کلسیم در بدن اختلال ایجاد میکند. این اختلال به کمبود کلسیم در بدن منجر میشود، که میتواند به ضعف استخوان و سایر بیماریهای مربوط به فقر کلسیم منتهی شود.
انجیر ماهیت گرم دارد و میتواند باعث خونریزی شود. مصرف بیش از حد انجیر میتواند به خونریزی شبکیهی چشم، خونریزی رکتوم، و خونریزی خفیف از واژن منجر شود. همچنین ممکن است به کمخونی همولیتیک بینجامد. در صورت خونریزی رکتوم یا واژن، خوردن انجیر را متوقف کنید و ببینید که آیا خونریزی متوقف میشود. اگر نشد، آن وقت به پزشک مراجعه کنید.
انجیر سطح قند خون را در بدن کاهش میدهد. این امر به بیماران دیابتی کمک میکند اما میتواند برای کسانی که قند خون پایینی دارند مضر باشد. اگر از سطح پایین قند خون رنج میبرید، از خوردن انجیر اجتناب کنید.
یکی از مضرات انجیر این است که اگر به آن آلرژی داشته باشید، خوردن آن میتواند به ورم ملتحمه، ورم غشاء مخاطی بینی، و شوک آنافیلاکتیک (بیشدفاعی) منجر شود. همچنین میتواند موجب آسم شود. قبل از مصرف انجیر حتما مطمئن شوید به این میوه آلرژی ندارید.
اگزالاتهای موجود در انجیر برای کسانی که از مشکلات و بیماری کلیه و صفرا رنج میبرند مضر است. در موارد اینچنینی مصرف انجیر میتواند اوضاع را بدتر کند. همچنین انجیر برای طحال، که مسئول تولید سلولهای سفید خون است، ضرر دارد.
بنابراین، اینها اثرات جانبی و مضراتی هستند که از خوردن بیش از حد انجیر حاصل میشوند. شما میتوانید با مصرف به اندازهی آن، از بیشتر این عوارض جانبی مصون بمانید. اما، اگر از واکنش آلرژیک و سطح قند خون پایین رنج میبرید، در آن صورت باید از خوردن انجیر اجتناب و برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با فایدهها و عوارض جانبی انجیر با پزشک مشورت کنید.
تمام حقوق مادی و معنوی متعلق به کیمیاگر ایرانی می باشد.