توضیحات تکمیلی

نام علمی :  Glycyrrhiza glabra L، نام فرانسه Reglisse و نام انگلیسی آن Licorice می‌باشد.

مشخصات ظاهری : گیاهی است خودرو و چند ساله با ساقه‌های هوایی و دراز به ارتفاع حدود یک متر گاهی موارد بیشتر، برگ‌های آن شانه‌ایِ مرکب با یک برگچه انتهایی، برگچه‌ها بیضی شکل، سبز رنگِ غبارآلود و کناره برگچه‌ها صاف است. گل‌های آن خوشه‌ای و به رنگ‌های آبی، بنفش، سفید، زرد یا ارغوانی می‌باشند. میوه‌اش نیام یا به شکل غلاف و داخل آن 5 تا 6 دانه به رنگ قهوه‌ای یا قهوه‌ای روشن وجود دارد. ریشه گیاه دراز، چوبی شکل و در عمق زمین فرو می‌رود، پوست ریشه قهوه‌ای تیره یا سیاه و مغز ریشه شیرین بیان زرد رنگ، شیرین و گاهی تلخ می‌باشد. مغز ریشه شیرین بیان خواص درمانی داشته و بیشتر در صنایع دارویی کاربرد دارد. شیرین بیان گونه‌های مختلفی دارد که چند گونه از آنها در ایران می‌رویند و همه آنها نیز خواص درمانی دارند. طبیعت آن معتدل است .بخش مورد استفاده مغز ریشه هست . نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، مَهک، میجو، شجرةالسوس (ریشه‌ی شیرین بیان) نامیده شده است

ترکیبات شیمیایی : گلیسریزین، اسیدهای گلیسرتینیک، گلیسیریزیک، ایزولیکیریتین، گلیکوزید آنتوک سانتین، لیکیریتی ژنین چالکون، ساپونین، اسانس، گلوکز، ساکارز، گلیسریدین، فلاونوئید، آسپاراژین، رزین و روغن‌های فرار در آن تشخیص داده شده است.

خواص

متعادل کننده غلظت خون و برطرف کننده تحریکات اسید و التهاب معده (گاستریت)، تقویت کننده اعصاب بینایی چشم و خلط‌آور، نرم کننده سینه و رفع کننده خشونت حلق و سینه، مقوی نیروی جنسی و برطرف کننده یبوست، افزاینده ترشحات ادراری و ترشحات عادت ماهیانه، ضد نفخ و اسپاسم گوارشی و مسکن انواع سردردها، ضد یرقان و مفید برای انزال زودرس، ضد برونشیت و مسکن سرفه‌های عصبی، رفع کننده جراحات گلو و مفید برای ناراحتی‌های پوستی، تحلیل برنده ورم پروستات و مفید برای تصلب شرائین، رفع کننده اسید اوریک و شست‌وشو دهنده زخم‌های سطحی، افزاینده فشار خون و اشتهاآور، تحلیل برنده ورم گلو و رفع کننده سوءهاضمه، مقوی کبد و طحال و ضد قولنج، خنثی کننده سموم کبد و تقویت کننده غدد فوق کلیوی، جلوگیری کننده از پیری زودرس و ضد افسردگی می‌باشد. در ضمن برای زخم غیر باز معده، زخم اثنی‌عشر و زخم روده، سرطان معده، سوزش مجاری ادراری، امراض عصبی، تب‌های کهنه، زخم دهان، نفس تنگی، حساسیت‌ها و ورم روده‌ها نیز مفید است. در استعمال خارجی جوشانده ریشه‌ی شیرین بیان به صورت کمپرس برای درمان زخم‌ها مفید و برای رفع التهاب مخاط دهان و زبان مؤثر می‌باشد. ضماد ریشه‌ی شیرین بیان برای جلوگیری از ریزش مو نافع است. ضماد برگ تازه شیرین بیان از بین برنده بوی زیر بغل و لای انگشتان پاها می‌باشد.

منع مصرف : مصرف شیرین بیان برای خانم‌های باردار و برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل، اختلالات قلبی عروقی و فشار خون بالا مضر است. زیاده‌روی در مصرف شیرین بیان برای طحال و کلیه مضر و سبب آب آوردن مچ پا، افزایش فشار خون، ایجاد بیماری‌های قلبی، گلوکومای چشم، افزایش قند خون، ایجاد خواب‌آلودگی و بند آمدن ادرار می‌شود.