مشخصات ظاهری :درختی است به ارتفاع حدود 4 متر گاهی موارد بیشتر با پوستی صاف و برگهای شانهای فرد و هر برگ مرکب از 1 تا 3 برگچهی تخم مرغی شکل میباشد. میوهاش شبیه پسته با این تفاوت که گرد، فشرده و نوکدار است.صمغی است که بر اثر ایجاد شکاف توسط انسان بر تنهی درخت استخراج میشود. در بعضی موارد شکاف یا زخمهایی بر اثر برخورد درختان به یکدیگر یا بر اثر عوامل طبیعی به وجود میآید که از این شکاف یا زخمها نیز صمغ تراوش میشود که در ابتدا حالت میعان و خمیری دارد. صمغی که به زمین ریخته و با خاک مخلوط میشود را سقز تلخ مینامند. نوع مرغوب سقز تصفیه شده به رنگ سفید شیری یا سفید شفاف میباشد.نامهای دیگر درخت به فارسی و در کتب طب سنتی، کُلخونک، بُطم اخضر، بنه، بَن، بَنَک، آقوزوَن، کروون، داربَن و کَسووَن نامیده شده است.نحوه مصرف معمولاً به صورت جویدن استفاده میشود.طبیعت آن نسبتاً گرم و خشک است. نام علمی :Pistacia khinjuk Stocks، نام فرانسهی درخت Lentisque de Bombay، نام فرانسه سقز Terebanthine de perse، نام انگلیسی درخت Persian turpentine tree و نام انگلیسی سقز Persian turpenthine میباشد. ترکیبات شیمیایی :دارای اسانس روغنی فرّار و ترکیباتی شبیه تربانتین است.
خواص
جویدن آن تقویت کننده دستگاه هاضمه و تمیزکننده کلیهها، مقوی معده و تنقیه حلق از اخلاط لزجه، مدر و ضد عفونی کننده مجاری ادراری، اشتهاآور و هضم کننده غذا، برطرف کننده حالات التهابی و تقویت کننده لثه میباشد. در ضمن برای تقویت حافظه نیز مفید است. در استعمال خارجی استفاده از آن به صورت ضماد برای التیام اعضای شکسته مؤثر و در رویانیدن گوشت زخمها نیز مفید میباشد. منع مصرف : زیاد روی در خوردن میوه، بنه و سقز سبب زخم شدن دهان و کم اشتهایی میگردد.بعضی از پزشکان و حکما که مداوم اقدام به جویدن سقز میکنند سلامتی دهان و دندانهای خود را به خطر میاندازند.